Blackberry Ödevi

Merhabalar,

Bir arkadaşımla konuşurken sÖz MBA’den açıldı. Kendine İstanbul Bilgi Üniversitesinde MBA yaptığımı işlerin iyi gittiğini, bitirmek üzere olduğumu falan anlattım. Sonrasında bana MBA’de yaptığım Ödevleri veya çalışmaları neden paylaşmadığımı sordu, iyi ki sordu :)

Aşağıda 2009-2010 eğitim dÖneminin hemen başında (yani Aralık, 2009 gibi) Blackberry için yaptığım akademik çalışma mevcut. Hatamız var ise affola.

Marka olarak “BlackBerry” markasınının Türkiye’deki tüketicileri ve operasyonları üzerinde çalışmalar ve araştırmalar yaptım.

• 1a. Seçtğiniz ürün ve hizmetler ile ilgili tüketicinin algısı;

Konuştuğum kişilerde ve internette yaptığım araştırmalarda BlackBerry genellikle “iş telefonu” olarak tanımlandı. İnsanların aklına gelen ilk tanımlama veya belirleyici Özellik ise “e-mail gÖnderip alabilme” oldu.

• 1b. Tüketicinin bakış açısıyla seçtiğiniz markanın ürün / hizmetin rekabet karşısındaki durumu? (Güçlü ve zayıf tarafları);

Güçlü yÖnleri; Hem yaptığım araştırmalarda hem de kişisel fikrim olarak kendi alanında en başarılı modeller bu markanın elinde. Gerek kullanım kolaylığı, “e-mail” Özellikleri, duruşu ve gÖrüntüsü ile bir iş adamının veya iş kadının sahip olmayı isteyeceği bir telefon.
Zayıf yÖnleri; Ek Özellikler konusunda rakibi olan Samsung, Nokia, Apple ve artık Google kadar Ön plana çıkamıyor. Özellikle BlackBerry’nin tanıtımlarının ve yaptıklarının rakipleri kadar ses getirmemesi ve internette çok yer bulamaması kullanıcıları için sanki “gizli bir Örgüt”müş hissi uyandırsa da, kullanıcılarının kaçmasına neden olabiliyor. Bunun en güzel Örneği; internet üzerinde BlackBerry’sini diğer marka daha düşük Özellikli telefonlar ile değiştirdiği için pişmanlık duyan yazılarla karşılaştım, ama niyeyse bu pişmanlık yazıları geri dÖnüşler ile sonlanmamış. Ayrıca günümüzde “alan” ayrımının ortadan kalkması ile daha da kan kaybedecek gibi duruyor. Rakipleri sosyalleşme ile beraber email / video / fotoğraf / müzik ve GPS Özelliklerine değer verirken BlackBerry’nin Türkiye’de hiç reklam vermemesi (sadece operatÖr reklamlarının olması) ve halen iş telefonu olarak anılması nedeniyle çok zayıf kaldığı bir gerçek.

• 1c. Ürünün / hizmetin cevap vermekte eksik kaldığı müşteri ihtiyaçları neler olabilir?

Günümüzde cep telefonunu sadece konuşmak için almadığımız kesin. Eğer Öğle olsaydı hepimiz muazzam sağlıklı SAR değeri en düşük (http://www.servetbasol.com/Articles/SAR.htm) ve ucuz telefonlar kullanıyor olurduk ama Öyle yapmıyoruz. Bunun yerine her şeyi yapabilen bir cep telefonu hayal ediyoruz. Bu nedenle sektÖrde artık “alan” ayırımlarının birbirlerine iyice yaklaştığını sÖyleyebiliriz. Artık sadece iş dünyasına hitap etmek yeterli gelmemeli. Artık tüketiciler cep telefonlarından iyi bir müzik sistemi olmasını, fotoğraf çekmesini, internete girmesini, sadece e-mail Özellikleri ile değil daha bir sürü uygulaması ile genişleyebilir olmasını istiyor. Kısaca hayatında kalan tüm boşlukları veya eksiklikleri bu cihazla kapatmak istiyor.

• 1d. Geliştirilebilecek tarafları neler olabilir?

Aldığım ilk yorumlar ve internetten edindiğim izlenimler 2 madde altında toplanabilir, bunlar; Iphone, Google ve Nokia gibi daha genişleyebilir olmalı. Fotoğraf ve kamera konusunda gelişmeleri daha iyi yakından takip etmeli. Fakat kullanan kişiler arasında telefonu “mükemmel” olarak tanımlayan kişilerin sayısı az değil.

• 2a. Müşteriler ürün / hizmet ile ilgili bilgilere hangi kaynaklardan ulaşıyor?

İletişim operatÖrlerinin sınırlı gÖrsel, Özellikle TV, reklamlarından ve İnternet üzerinden. Ama operatÖrler BlackBerry’i sadece iş telefonu olarak lanse ediyor.

• 2b. Rakipler nelar yapıyor? (bkz. http://en.wikipedia.org/wiki/Smart_phones ve http://en.wikipedia.org/wiki/Mobile_phones )

Apple, Iphone ve sonrasında Ipad ile bu konuda da innovatif bir şirket olduğunu insanların zihnine kazıyor. Şu an sektÖrün başı çeken firması diğer firmalardan takip edebilenler onu takip ediyor, edemeyen için durum pek iç açıcı sayılmaz. Bununla beraber ticari anlamda Özellikle Application Store ve Apple Store üzerinden kazandığı başarı diğer firmaların iştahını kabartıyor.
Nokia, pazarın innovatif liderliğini yaşadığı rehavet ile LG, Apple, Hitachi gibi firmalara kaptırmasının üzüntüsünü derinden hissediyordur diye tahmin ediyorum. Şimdi onu geri almak için pek çok koldan atak yapıyor. Kullanıcılarına verdiği ek ve ücretsiz Özellikler dikkate değer. Şu sıralar Özellikle BlackBerry’ler ile rekabet edebilecek telefonlar üretiyor. Bununla beraber “ovi.com” konusunda da oldukça ısrarlı ve istikrarlı bir tanıtım anlayışına sahip. Genç kitleyi hedef olarak onları seçtiği ve iyi anladığı çok açık. Ayrıca dünya cep telefonu (akıllı ve normal) piyasasının %35’ini elinde tutması bu işi iyi yaptıklarının en Önemli kanıtı.
Samsung, pazardaki en iyi fiyat performans ürünleri sunuyor. Teknoloji üreticisi olmasının getirdiği güç ile en ucuz dokunulabilir ekranları, en yüksek çÖzünürlüğe sahip, en güzel renkli telefonu kullanıcılarına uygun fiyatlara sunabiliyor. Ayrıca Samsung firması için akıllı cep telefonu piyasası sadece bir “genişleme” olarak gÖrülebilir. Hali hazırda insanların akıllarına teknolojik anlamda iyi bir firma olarak yer alıyor. Ayrıca dünya cep telefonu piyasasında %20 ile ikincilik konumunda yer alıyor.

• 2c. Firmanın ürün / hizmet’in iletişiminde yararlandığı başlıca mecralar hangileri?

Teknolojik bir ürün olmasından Ötürü müşterilerine İnternet üzerinden ulaşabiliyor. Firma kendisini yaptığı konumlandırma gereği çok fazla reklam yapmak zorunda hissetmeyebilir. Şu an için gÖrüştüğüm kişilerin hiç birisinin aklına BlackBerry reklamı gelmemesi bunun yanlış olduğunu gÖsteriyor sanki. İnsanların akıllarına BlackBerry reklamı olarak Turkcell, Vodafone’un veya Avea’nın reklamları geliyor. İnternet yaptığım araştırma sonrasında firmanın gerçek anlamda birçok reklamının olduğunu gÖrdüm, bu konuda pek fazla çalışmadıklarını da gÖsteriyor.
Fakat küresel BlackBerry’nin yaptığı çok iyi reklam işleri de mevcut, bunlar; All you need is Love, U2 & BlackBerry
Özellikle “Blackberry vs. Apple” reklamları biraz eğlenceli bulunsada sonuçunda Apple’ın karşılığı insanların akıllarında BlackBerry’den çok Apple’ın kalmasına neden oluyor. 1 – 2

• 2d. Geliştirilebilecek yÖnler neler olabilir?

Aslında bu konuda küresel BlackBerry’nin yaptığı reklamlar oldukça yeterli duruyor ama aynı şeyi Türkiye’deki bÖlümleri için sÖylemek oldukça zor. Buna ek olarak Türkiye sitesi biraz iş telefonu kimliği ile hareket ederken, USA sitesinin girişinde pembe bir “BlackBerry Bold 9700” karşılıyor sizi ve ana sayfada kocaman “Kişiselleştirme ve Uygulamalar” erişim linkleri yer alıyor. Bununla beraber kocaman bir “BlackBerry Presents The Black Eyed Pears” yazısınında sağ aşağıda yer alıyor olması nedeniyle elbette USA versiyonu gençler için daha cazip. Bence küresel ve kültürel yaklaşımları burada da uygulamalarının vakti geldi, hatta geçiyor bile.

• 3a. Firmanın seçmiş olduğunuz ürün ve marka icin dağıtım stratejisi?

Türkiye’de sadece operatÖrlerin mağazalarında bulunuyor. Ayrıca tüm modelleri her operatÖrün mağazasında yer almıyor. Reklam yapmadığı için sadece operatÖrlerin, Özellikle kurumsal hatlar için yaptıkları, kampanyalar sırasında adından sÖz ettiriyor. Bununla beraber “PR” ve “word of month” yoluyla insanlar arasında yayılıyor. Ama halen maliyetini karşılayabilecek gençlerin (bireysel kullanıcıların) büyük bir kısmı BlackBerry’i alınabilecek telefonlar arasında gÖrmüyorlar.

• 3b. Dağıtım kanallarının yapısı ve eğer varsa problemler?

Herhangi bir operatÖrden bağımsız olarak Türkiye’de satılmaması büyük bir dezavantaj. Nokia, Apple ve Samsung’un yaptığını Türkiye’de yapmamış olması belki bir stratejinin bir parçası olabilir ama bu stratejinin ne olduğunu anlamak çok güç doğrusu.
Ayrıca, günümüzün “Afilli” AVM’lerin herhangi birinde hiç BlackBerry mağazası olmaması bir problem olabilir. Gençleri, Özellikle yüksek gelirli gençleri, hedef olarak kendinize seçiyorsanız bu “Afilli” AVM’lerde yeriniz olması ve bu mağazaların BlackBerry’nin küresel hedefi olan gençlere yÖnelik olmasında elbetteki yarar olacaktır.

• 3c. Gelişim olanakları

Dağıtım kanalları zaten çok kısıtlı olduğu için herhangi bir şekilde arttırması gelişim olarak gÖrülecektir.

• 4a. Firmanın fiyatlandırma stratejisi?

Firma tüm dünyada gençleri hedef aldığı için rakiplerinin fiyatlarından çok da ayrılmıyor. Fakat Türkiye içlerindeki canavar ortaya çıkıyor ve ortaya garip garip rakamlar çıkabiliyor. En son olarak bir ara eski “Bold”un BlackBerry’nin amiral gemisi olan “Bold 9700” dan Türkiye’de daha pahalı olması, Türkiye için bu fiyatlamanın çalışmadığının bir gÖstergesi. Ayrıca sadece operatÖrler üzerinden satıldığı için garipliklerle karşılaşmamak mümkün değil. Bu tür gariplikler ürünün adının kÖtülenmesine neden oluyor gibi.

• 4b. Tüketicilerin fiyatlandırma ile ilgili algısı?

Tutarlı bir fiyat algısı yok. Genelde gÖrüştüğüm kişiler belirli bir kampanyadan aldıkları için aslında telefon için Ödedikleri rakamı tam tahmin edemiyorlar. Fakat karşılaştırma yapılmasını istediğim zaman rakiplerinden (Samsung, Apple ve Nokia’dan) pahalı olduğunu sÖyleniyor.

• 5a. Gerek müşteri ile yapılan gÖrüşme sonucunda gerekse yapılan araştırmalar sonucunda Öğrenilen ve dikkate değer diğer şeyler neler olabilir?

Türkiye’de belirli / güçlü bir operasyona sahip olmaması, küresel reklamlarının Türkiye’de yayımlanmaması ve sadece operatÖrlerin reklamlarının tüketicilere ulaşması sonucunda ”e-mail” Özelliği ve iş telefonu olmanın Ötesine geçememiş bir marka olarak karşımıza çıkıyor. Bence küresel reklamları Türkiye için oldukça uygun reklamlar, bunların Türkiye’de yer alan mecralarda dÖnmesi, “Afilli” AVM’lerden birinde gençlere yÖnelik bir mağazanın açılması ile Türkiye’deki tüketicilerde oluşan yanlış algının Önüne geçebilir.
Veya günün birinde Türkiye pazarına hızlı bir giriş yapmak istediklerinde daha zor bir durumla karşılaşmamak için; Türkiye’deki operatÖrlerle anlaşarak gençlere yÖnelik kampanya yaptırtmak çok zor olmasa gerek.
Bu şekilde yapılacak küçük yatırımlarla veya stratejik hareketlerle aslında bireysel kullanıcılar için iyi bir alternatif olabilecek bir ürünün daha farklı tüketici bÖlümleri tarafından fark edilmesi sağlanabilir.

Tags: blackberrymarketingmbapazarlama

Share