SQL

Merhabalar,

Bu yazı, bir Önceki SQL nedir, ne değildir ? adlı yazının devamı şeklinde olacak ve ‘Group By’ ve ‘Having’ ile SELECT sonuçu olarak dÖnen liste üzerinde yapılan işlemlere değineceğiz.

Geçen yazımızdan hatırlayacağınız gibi, SELECT cümlesi geriye bir liste dÖnen bir ve üç ana parçaya ayırabileceğimiz bir komut idi. Bu ana parçalardan kısaca bahsedecek olursak;
– süzme işlemi (WHERE alt cümlesi ile yapılabilen)
– sıralama işlemi (ORDER BY alt cümlesi ile yapılabilen)
– geri dÖnen liste üzerinde yapılan işlemler (GROUP BY, HAVING, MAX, SUM, COUNT, MIN….vs.)

Peki SELECT cümlesinde gerçekleşen olayları biraz daha derinden inceleyelim, bu şekilde GROUP BY ve diğer işlemlerin anlaşılmasını kolaylaştırmaya çalışalım.

SELECT Price
  FROM Customer
 WHERE Price < 100
   AND Price > 50

Bu SQL cümlesinden geriye bir liste gelir, buraya kadar herşey çok normal ve oldukça basit. Ama biz biraz daha analitik bir liste istersek ki iş dünyasında bu çeşit listelere oldukça fazla başvuruluyor.

  SELECT Count(*), Price
    FROM Customer
   WHERE Price < 100
     AND Price > 50
GROUP BY Price

Yukarıdaki cümlede durum biraz karışık ama inanın gÖründüğü kadar değil, şÖyleki; Bu SELECT cümlesi bir üstte belirtiğimiz SELECT cümlesi ile aynı listeyi oluşturur ama son yazılan SELECT cümlesine ‘Count(*)’ ve ‘GRUOP BY’ gibi SELECT’den dÖnen listeyi değiştiren alt cümleleri eklenmiştir. Biz standart listeleme işleminden dÖnen (yani Price bilgisi 100 ile 50 arasında olan Customer listesine) listeye düşük seviyeli liste diyelim. Bu düşük seviyeli listenin üzerine GRUOP BY ve COUNT işlemleri uygulandıktan sonra ortaya çıkan yeni listeye ise sonuç listesi adını verelim.

Veri tabanı uygulamaları, işte bu mantık doğrultusunda Öncelikle düşük seviyeli listeleri oluşturur ve bu düşük seviyeli listeler üzerine yapılan işlemlerle sonuç listesini meydana getirirler. Bu bilgiler ışığında GROUP BY alt cümlesinin tanımı şu şekilde olabilir;
– Cümleden sonra parametre olarak belirtilen alanın veya alanların değerine gÖre düşük seviyeli listeyi parçalara ayırır, belirtilen alanın veya alanların kaç farklı değeri var ise o kadar düşük seviyeli liste oluşturur.

Bu tanım biraz daha aklınıza yattı değil mi.. ?

Peki şimdi bir de COUNT(*), MIN, MAX, AVERAGE gibi fonksiyonların nasıl çalıştıklarını anlatmaya çalışalım;
– Tüm bu fonksiyonlar, düşük seviyeli listenin tamamı üzerine çalışır. Eğer düşük seviyeli liste GRUOP BY ile bÖlünmüş ise, her bir parça için ayrı ayrı çalışırlar.

Yani son SQL cümlesinde yer alan Count(*) işlemi her Price değeri için bÖlünmüş olan düşük seviyeli listenin herbir parçası için çalışır. Ve ortaya sonuç listesi olarak, her parçanın içerisinde yer alan kayıt sayısı ve her parçanın ayıraçı konumundaki Price bilgisi çıkar. Örnek;

Count(*) - Price
    5            60
    7            70
... vb.

Peki biz şu şekilde bir SQL cümlesi yazacak olursak;

  SELECT Count(*), Price, Name
    FROM Customer
   WHERE Price < 100
     AND Price > 50
GROUP BY Price

Veri tabanı bize hata verecektir. Hemen aklınızdan ‘Kardeşimmmm bu ne hatası bÖyleee…. eee Customer üzerinde Name var.. neden gÖrmez bunu bu salak..’ vb. düşünceler geçebilir. Aman geçmesin çünkü veri tabanı manyağı haklı. Peki neden haklı onu inceleyelim;

Şimdi Öncelikle düşük seviyeli listenin ne olduğunu bulalım;
– Price bilgisi 100 ile 50 arasında olan Customer bilgileri.. Id, Price, Name…vs.. vs.. Bu listeye ‘A’ listesi diyelim.

‘GRUOP BY’ işlemi olduğuna gÖre, elimizdeki düşük seviyeli ‘A’ listesi Price bilgisinin değerlerine gÖre bÖlümlere ayrılmıştır. Örnek olarak Price bilgisi 5 farklı değere sahip olsun elimizdeki ‘A’ listesi ‘A1, A2, A3, A4, A5’ şeklinde küçük listelere ayrılır.

Daha sonra COUNT(*) işlemi ile bu her bir küçük listenin adet bilgisi ile Price ve Name bilgisi sonuç listesine verilmiştir. Peki burada ki gariplik ne, neden hata veriyor. Sorun şu A listesinden A1’e geçiş sırasında her bir Price’a karşılık ‘n’ adet Name bilgisi oluşmuştur bu nedenle sonuç listesi oluşturulurken, Count bilgisi hesaplanmış, Price bilgisi tek olduğu için alınmış fakat hangi Name bilgisinin kullanılacağına karar verilememiştir.

Düşük Seviyeli Liste’nin son hali..

Id	Price	Name
1	60	Test60-1
2	60	Test60-2
3	70	Test70-1
4	70	Test70-2
5	80	Test80-1
6	90	Test90-1

‘Group By’ uygulandıktan sonraki düşük seviyeli listenin hali;

Price	Alt Kümeler
60	Id Name 1 Test60-1 2 Test60-2
70	Id Name 1 Test70-1 2 Test70-2
80	Id Name 1 Test80-1
90	Id Name 1 Test90-1

İşte bu da son ipucu; SQL programlama dilinde herhangi bir liste oluşturabilmek için bir kademe altta yer alan listenin elemanları direkt olarak kullanılabilir ya da fonksiyonlar yardımı ile alt listelere ulaşılıp, toplam, en küçük, en büyük, ortalama.. vb. değerler elde edilebilir.

Kolay gelsin.

Merhabalar arkadaşlar,

“Uzun bir aradan sonra tekrar birlikteyiz ben …” şeklinde bir cümle kurmayacağım, ben de biliyorum bu aralar tembelleştim, Önceden ne güzeldi sık sık ve güzel güzel yazıyordum ama ya şimdi aradan aylar geçmesi gerekiyor, elime kalem alabilmem için :P (Duyan da gerçek yazar zannedecek :) ) Neyse bugün ki konumuz “SQL nedir, ne değildir ?”

Şimdi aklınızda şÖyle bir soru olabilir “beee adam canın mı sıkıldı oturuyorsun SQL hakkında yazı yazıyorsun ?”. Olabilir diyorum ya olabilir, illa olacak diye bir kaide yok. Ben size genede nedenini sÖyleyeyim, memleketimin yazılımcılarının SQL ile arasının pek olmaması nedeni ile bu yazıyı yazıyorum. Açıklayıcı olması için ve gerçek Örneklerle bu yazıyı yazmaya çalışacağım, gariplikler gÖrürseniz şaşırmayın.

Öncelikle bu SQL ne değildir ? sorusuna cevap arayalım. SQL programlama dili animasyon yapımında, gelişkin matematiksel işlemlerde veya işletim sistemi yazımında kullanılmaz, kullanan var ise hemen anlından Öpeyim bitsin bu çile.

Peki nedir bu SQL ? diye soracak olursanız;
– Sadece veriler üzerinde işlem yapmak için tasarlanmıştır. Bu nedenle basit anlamda 4 adet işlemden oluşur. Bu işlemler listeleme, güncelleme, ekleme ve silmedir. (SELECT, UPDATE, INSERT, DELETE)
– Kendi kendine herhangi bir şekilde çalışamaz, veri tabanı uygulamaları tarafından veriler üzerinde işlemler yapabilmek için kullanılırlar. (Maalesef tüm veri tabanı uygulamaları üç aşağı beş yukarı, ufak da olsa bir takım farklılıklarla SQL dilini destekler.)
– Sonuç olarak, SQL programlama dili veri tabanı uygulamaları tarafından derlenen ve çalıştırılan (bu nedenle veri tabanı uygulamasına gÖre çalışması değişebilen), sadece verilere hükmetmek için kullanılan, evrensel bir programlama dilidir.

http://en.wikipedia.org/wiki/SQL adresinden daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz. Hemen belirtmem gereki ki; SQL programlama dilinin versiyonları vardır, veri tabanı uygulamaları hangi SQL versiyonuna destek verdiklerini belirtirler. Bu versiyonları tarif etmek gerekir ise;
SQL-86: Bildiğimiz standart SQL cümlelerinden oluşur, herhangi bir ek yoktur. Kısaca tüm dünyanın ~%95’i sadece bu kadarlık kısmını kullanılır.
SQL-1999: Bildiğimiz SQL cümlelerinin üzerine birçok yeni Özellik eklenmiştir ki saymakla bitmez, kısaca SQL programlama dilinin programlama dili olduğu versiyon bu versiyondur.
SQL-2003: Tüm bu Özelliklere XML ile çalışabilme Özelliği eklenmiş ve ortaya bu versiyon çıkmıştır.
SQL-2006: Artık bu versiyonda XML entegrasyonu konusunda ‘Yok artık lÖbran ceyms’ konumuna ulaşmış ve XQuery (XML Query Language)’de desteklemeye başlanmıştır.

Sizleri çok endişelendirmeden hemen konumuza girelim; Biz bu yazımızda sadece; SQL-86’yı inceleyeceğiz. İşe sizlere küçük bir ipucu vermek ile başlayacağız, (bu belirteceğim ipucu SELECT cümlesi içerisinde listeme sırasında veri üzerinde herhangi bir değişikliğin yapılmadığı durumlarda geçerlidir) aslında ‘INSERT’ hariç tüm cümleler bir çeşit ‘SELECT’ cümlesidir tek bir farkla ‘UPDATE’ kayıtları ekrana yazmak yerine güncellerken, ‘DELETE’ ise kayıtları siler. INSERT’in durumu ise, çok vahimdir işi gücü belirtilen tek kaydı veya SELECT cümlesi ile bulunmuş bir kümeyi tabloya eklemektir.

Örnek vermek gerekir ise;

SELECT *
   FROM Customer
-- OR
DELETE *
   FROM Customer
-- OR
UPDATE Customer
     SET Name = 'Hebele'
-- Farklı olan INSERT
 INSERT 
    INTO Customer (Name) 
VALUES ('Hebele2')

Yukarıda belirtiğim gibi aslında sizler SELECT cümlesini Öğrendiğinizde geri kalan tüm işlemleri aşağı yukarı Öğrenmiş olursunuz. Şimdi bu nedenle bizler SQL programlama dilinin en Önemli Özelliği olan SELECT cümlesi üzerine yoğunlaşacağız.
Hemen ikinci ipucunu verelim; SELECT cümleleri içerisinde yer alan komutlar üçe ayrılır. Bunlardan birincisi verileri süzme işlemidir bu işlem WHERE alt cümlesi ile yapılır, başka bir komut ile süzme işlemi yapılmaz. İkinci komut sıralama işlemidir, sadece ‘ORDER BY’ alt cümlesi ile yapılır. İşte işin zor kısmı listeme sırasında yapılacak işlemler için ise ‘GROUP BY, HAVING, ROWNUM, LIMIT, TOP, COUNT, MAX, MIN, AVARAGE……’ ve daha zilyon tane alt cümle kullanılabilir, tüm bunların hepsi yani WHERE ve ORDER BY haricindekiler, oluşan liste üzerinde değişiklik yapar veya liste üzerinden farklı listeler, farklı veriler elde etmeye yararlar.

Örnek vermek gerekir ise; Yeri gelmişken SQL cümleleri nasıl okunmalıdır, bunun da Örneğini yapalım.

SELECT Name, Price -- Name ve Price alanlarını gÖster
  FROM Customer -- Customer'ın
WHERE Price < 100 -- Price'ı 100'den küçük olanların
ORDER BY Price DESC -- Price bilgisi büyükten küçüğe doğru sıralanmış olsun.
-- Peki biz 100'un altında kaç tane kayıt olduğunu Öğrenmek istersek
SELECT COUNT(*)
  FROM Customer
WHERE Price < 100
-- Peki biz 100'ün altında yer alan fiyatlardan hangisinden kaç tane bulunduğunu Öğrenmek istersek;
SELECT Count(*), Price
  FROM Customer
WHERE Price < 100
GROUP BY Price

Bir sonraki yazımızda SELECT konusuna daha fazla değineceğiz.

Kolay gelsin.